Vitesi veya freni bulunmayan bir bisiklete binebilirsiniz. Hatta şansınızı zorlarsanız selesi, zinciri ve pedalları olmayan bir bisikleti de sürebilirsiniz. Mevcut bisikletinizden tüm bu unsurları çekip çıkardığınızda bile elinizde bisikletin en çıplak; en ilkel hali kalır ve bu hala bir bisikklettir. (Bkz. Draisine)
Hadi bir de tekerlekleri çekip çıkarın. Geriye kalan şey bir bisiklet değildir artık. Elinizde kalan tahta bir bank veya iç içe geçmiş demir borulardan oluşan garip şekilli bir cisimdir. Yani bisiklet için tekerlekler, vazgeçilmezdir. Hem bisikleti “tanımlarken”, hem de ona adını veren “kelimeyi” oluştururken tekerlek vazgeçilmezdir. “Bicycle” (bisiklet) kelimesindeki “cycle” Yunanca “kyklos” kökündendir ve “daire”, “tekerlek” anlamına gelir.
Elbette bu alet başlangıçta “bicycle (bisiklet)” olarak adlandırılmıyordu. Kelimeler, isimler ve kavramlar zamanla gelişir. Makinayı bulan bir mucidin koyduğu isim her zaman kolayca kabul görmez. İnsanlar zamanla en uygun kelimeyi bulup oturtur ve yaygın olarak kabul görmesi zaman alır. İngilizce'de de “bicycle” sözcüğü kabul edilene kadar pek çok ihtimal üzerinde durulmuş, pek çok fikir ortaya atılmıştır. Örneğin: yaya hızlandırıcı, hobi atı, düzgün teker, yüksek teker, kemik sallayan, züppe beygir…vb.
Hadi bir de tekerlekleri çekip çıkarın. Geriye kalan şey bir bisiklet değildir artık. Elinizde kalan tahta bir bank veya iç içe geçmiş demir borulardan oluşan garip şekilli bir cisimdir. Yani bisiklet için tekerlekler, vazgeçilmezdir. Hem bisikleti “tanımlarken”, hem de ona adını veren “kelimeyi” oluştururken tekerlek vazgeçilmezdir. “Bicycle” (bisiklet) kelimesindeki “cycle” Yunanca “kyklos” kökündendir ve “daire”, “tekerlek” anlamına gelir.
Elbette bu alet başlangıçta “bicycle (bisiklet)” olarak adlandırılmıyordu. Kelimeler, isimler ve kavramlar zamanla gelişir. Makinayı bulan bir mucidin koyduğu isim her zaman kolayca kabul görmez. İnsanlar zamanla en uygun kelimeyi bulup oturtur ve yaygın olarak kabul görmesi zaman alır. İngilizce'de de “bicycle” sözcüğü kabul edilene kadar pek çok ihtimal üzerinde durulmuş, pek çok fikir ortaya atılmıştır. Örneğin: yaya hızlandırıcı, hobi atı, düzgün teker, yüksek teker, kemik sallayan, züppe beygir…vb.
Hollandalı yazar Stijn Strewels “Bu kadar kısa sürede popüler olan ve yaygınlaşan bir alet için bu kadar uzun sürede bir isim bulunamaması ne garip…” diye durumu yorumlamıştır. Elbette her toplum kendi dilinde bir isim belirlerken benzer bir seçim sürecinden geçmiştir. Hollanda bisiklet için “fiets” kelimesini seçmeden önce “rijwiel”, “trapwiel" ve ”wielspeerd“ gibi farklı sözcükler üzerinde durmuştur.
Fransa, biraz Yunan biraz da Latin köklü kelimeleri birleştirerek ”vélocipède“ (hızlı ayak) sözcüğünü oluşturmuştur. Zamanla kelime kısalıp yalnızca ”velo“ denmeye başlasa da bugün çoğu kişi ”bicycle“ a benzeyen ”bicyclette“ ve ”bicloune“ sözcüklerini kullanmayı tercih eder.
Almanca ”rad“, İrlandaca ”rothar“, Yunanca ”podilato“ gibi birbirinden farklı örnekler varmış gibi görünse de bugün dünya dillerinde bisiklet için en yaygın olan ve tüm dillerin küçük değişikliklerle kendilerine uyarladığı tek yaygın kelime ”bicycle“ dır. Bicycle, ”iki teker“ anlamına gelir.
Yani tekerlek vazgeçilmezdir.
Robert Penn'in "It’s All About The Bike” adlı kitabından
Çeviren / derleyen: Sertaç Kasaplar (Bas Pedala)
Fransa, biraz Yunan biraz da Latin köklü kelimeleri birleştirerek ”vélocipède“ (hızlı ayak) sözcüğünü oluşturmuştur. Zamanla kelime kısalıp yalnızca ”velo“ denmeye başlasa da bugün çoğu kişi ”bicycle“ a benzeyen ”bicyclette“ ve ”bicloune“ sözcüklerini kullanmayı tercih eder.
Almanca ”rad“, İrlandaca ”rothar“, Yunanca ”podilato“ gibi birbirinden farklı örnekler varmış gibi görünse de bugün dünya dillerinde bisiklet için en yaygın olan ve tüm dillerin küçük değişikliklerle kendilerine uyarladığı tek yaygın kelime ”bicycle“ dır. Bicycle, ”iki teker“ anlamına gelir.
Yani tekerlek vazgeçilmezdir.
Robert Penn'in "It’s All About The Bike” adlı kitabından
Çeviren / derleyen: Sertaç Kasaplar (Bas Pedala)
